Pluto werd in 1930 ontdekt en tot in 2006 noemde we hem de negende planeet. Maar Pluto is erg klein: hij zou vier keer in onze maan kunnen! Ook heeft hij een rare baan, vergeleken met de acht andere planeten: erg elliptisch (‘ovaal’) en erg scheef. Verder bestaat Pluto voor de helft uit gesteenten en voor de helft uit ijs (nee, geen roomijs, maar bevroren water, ammoniak en methaan - aardgas).
Om al die redenen vonden veel astronomen al heel lang dat Pluto eigenlijk niet de naam ‘planeet’ verdiende. Maar zolang we geen ander ‘object’ hadden gevonden dat zo groot was als Pluto liet men het maar zo. Vanaf 1992 ontdekten we echter meer Pluto-achtige objecten. We noemen ze ook wel
ijsdwergen.
En in 2003 vond men er een die net zo groot is als Pluto! Die noemen we nu Eris. Moesten we Eris de tiende planeet noemen? We hebben inmiddels al meer flinke ijsdwergen gevonden en er worden nog altijd meer ontdekt. Straks hebben we vijftig planeten!
Dat wilde men niet en daarom is er in 2006 een nieuwe klasse bedacht: de
dwergplaneten. Daarin zitten nu de planetoïde Ceres (in een baan tussen Mars en Jupiter) en de grote ijsdwergen Pluto, Eris, Makemake (spreek uit ‘maki-maki’) en Haumea. Maar er is ook een ’wachtlijst’ met veertig andere ijsdwergen. Als men voldoende weet over hun baan kunnen ze ook tot de klasse van de dwergplaneten worden ‘gepromoveerd’. Sommige hebben nog geen naam maar alleen een code, waarin het jaar en de datum van de ontdekking is versleuteld.
In 2006 besloot men ook om een definitie te geven van ‘planeet’. Een
planeet is nu een object dat:
-
om de zon beweegt;
-
groot genoeg is om een mooie bolvorm te hebben (kleine objecten zijn niet mooi rond);
-
zijn eigen baan heeft ‘schoongeveegd’, zodat er geen kleinere objecten in zijn overgebleven
Voor dwergplaneten geldt die derde regel niet want er zitten andere, kleinere ijsdwergen in zijn gebied. Daarom is hij geen planeet meer!
Pluto vindt het vast niet erg. Hij stond onderaan in de ‘eredivisie’ (de allerkleinste planeet) en nu staat hij met Eris bovenin de ‘eerste divisie’ van dwergplaneten!
