Links: Rob biedt het eerste officiële exemplaar van de
Superplanisfeer aan, aan collega astrocartograaf Wil Tirion
Rechts: de trotse maker met zijn grote planisfeer.

Presentatie van de 70 cm grote planisfeer!

Stel je voor: aan de muur thuis hangt een ronde draaibare sterrenkaart van 70 cm diameter die precies dat deel van de sterrenhemel toont dat je buiten kunt zien! Er kan zelfs een lichtbak achter zodat je een sprankelende sterrenhemel in je huiskamer hebt!
 
Op 11 juni 2016 presenteerde Rob Walrecht in de Amersfoortse Sterrenwacht Midden-Nederland zijn Superplanisfeer, waarvan er slechts honderd zijn gemaakt.

Zie ook het artikel in AD Amersfoort van 13 juni 2016.
 
Een droom komt uit
Rob Walrecht geeft al sinds 15 juni 1985 planisferen uit (zie ook deze pagina), tot nu toe bijna 300.000 exemplaren. Vorig jaar was het 30-jarig bestaan van Rob Walrecht Productions.
Al heel lang wilde Rob een grote planisfeer maken, driemaal zo groot als de gewone planisferen. Die oude droom speelde zeker al in 2005, bij het 20-jarig bestaan van het bedrijf. De technische problemen bij het maken van zo’n grote kunststof schijf waren toen nog onoverkomelijk.
In 2010 was het meer de crisis die het project blokkeerde, maar een artikel in het sterrenkundeblad Zenit leidde wel tot de eerste klanten voor zo’n ding, die zich alvast inschreven.
In de zomer van 2015 was het kleurrijke ontwerp van de sterrenkaart klaar, op tijd voor het feest ter ere van het 30-jarig bestaan, 31 oktober 2015. Het mocht er echter niet van komen.
 
Een vruchtbaar jaar
In het voorjaar van 2015 was er een gedeeltelijke zonsverduistering te zien en wij verkochten maar liefst 17.500 eclipsbrillen. Dat was de kans om een geheel vernieuwde uitvoering van het Zonnestelselmodel en de gloednieuwe Astroset Maan en Planeten uit te brengen (al ontwikkeld in 2001!). Verder stond het boekje De Oerknal en het uitdijend heelal al op stapel. Met zoveel nieuwe producten te maken in uiteindelijk enige maanden tijd was er geen tijd voor de Superplanisfeer. Het ontwerp was dan wel klaar, maar de technische problemen waren nog lang niet opgelost. Ook voor de beide zeer ervaren drukkerijen waren sommige aspecten nieuw. Bij zo’n kostbaar project is haast geen goede zaak.
Intussen hadden al tientallen mensen zich ingeschreven op de Superplanisfeer: sterrenwachten en planetaria die hem gebruiken om het publiek voor te lichten, en particulieren die hem gewoon wilden hebben. Hij moest er nu dus echt van komen!
 
Hobbels
Vanaf december 2015 ging Rob serieus aan de gang om het project te realiseren. Overleg met de drukkerijen (de zeefdrukkerij Silk Screen uit Heerhugowaard voor de bovenschijf en voorplaat, en de Drukkerij Rijser in Purmerend voor de sterrenkaart) bracht geleidelijk meer duidelijkheid voor de betrokkenen. Dat betekende ook zonder uitzondering dat het duurder werd, bijvoorbeeld omdat het verstandig was speciale laklagen aan te brengen om het drukwerk te beschermen. En op het laatst bleek ook dat het maken van een perfect gecentreerd gat in de bovenschijf en voorplaat ook voor ervaren mensen niet eenvoudig is! Het bezorgde Rob de nodige slapeloze nachten…
Maar de beide drukkerijen hebben weer prachtig werk afgeleverd!
 
De presentatie
Maar toen was het zover: op zaterdag 11 juni kon Rob eindelijk zijn Superplanisfeer presenteren, aan een groep van klanten, enkele andere gasten en gelukkig ook iemand van het AD Amersfoort.
Na een korte beschrijving van de geschiedenis van zijn planisferen, die erg gewaardeerd werd, was het officiële moment aangebroken: de overhandiging van het eerste exemplaar! Wie kies je voor zo’n belangrijk moment? Het was niet moeilijk voor Rob: hij overhandigde dat exemplaar aan Wil Tirion, iemand waarmee Rob al heel lang contact heeft en die hem heel vaak belangeloos geholpen heeft, vooral op het gebied van de tekensoftware (zie hieronder). Het was voor Rob dan ook dé kans om Wil Tirion daar eindelijk eens in stijl voor te bedanken! Hij was blij verrast.
Daarna was er een gezellige receptie, met een hapje en een drankje (met dank aan Marja en Lars!), en de Amersfoortse telescopen werden geshowd door Fran Kosterman, van de sterrenwacht.

Wil Tirion
Wil Tirion (1943) is een naam die iedere amateursterrenkundige (en mogelijk veel professionals) op Aarde kent, want hij maakt al sinds 1981 sterrenatlassen en de sterrenkaarten en andere illustraties voor een heel groot aantal boeken en tijdschriften in binnen- en buitenland. Hij omschrijft zichzelf als fulltime uranograaf (hemelcartograaf).
Wil Tirion maakte (net als Rob) zijn sterrenkaarten vroeger aan de tekentafel maar in de jaren negentig ging hij over op de computer, gebruik makend van het tekenprogramma Adobe Illustrator. Wil is iemand die ook alles uit dergelijke software wil halen.
In 1999 had Rob steeds meer problemen met de handgetekende ontwerpen: papier houdt zijn vorm niet vast maar werkt! De cirkels werden ellipsen en de nauwkeurigheid van de planisferen nam af. Het advies uit de grafische wereld was steevast: Illustrator. Maar hoe leer je zo’n programma snel gebruiken?
Wil Tirion wilde Rob wel inwijden in de geheimen van Illustrator. Begin 2000 gaf Wil een introductie van de mogelijkheden, zo uitgebreid dat Rob meteen al met de nieuwe, digitale ontwerpen aan de gang kon. Daarnaast ontdekte Rob ook dat hij illustraties kon maken voor dia’s (toen nog) die hij gebruikte voor lezingen en nog veel meer.
Het digitaal ontwerpen maakte het mogelijk twee complete ‘master’ sterrenkaarten te maken, een voor het noordelijke en een voor het zuidelijke halfrond, waarmee planisferen voor elke geografische breedte kunnen worden gemaakt. Het was ook veel gemakkelijker om versies in andere talen te maken (nu veertien). Met de negen Engelse planisferen voor de gehele bewoonde wereld is het veruit het meest uitgebreide planisferenprogramma ter wereld!

Wil Tirion zal weleens gedacht hebben ‘Waar ben ik aan begonnen?’, want nog jarenlang kwam Rob met vragen. Hij was echter altijd bereid een gedetailleerd antwoord te geven op al die vragen en was zelfs behulpzaam met tekenwerk, als Rob er niet helemaal uitkwam.
 
Doelgroep
Wie koopt zo’n speciaal instrument? Dat zijn sterrenwachten, sterrenkundeclubs, planetaria en musea, die ze voor voorlichting gebruiken, maar vooral ook particulieren en scholen. Geïnteresseerden moeten snel zijn want er zijn er nog ruim vijftig over.